Fraga (obwód iwanofrankiwski)
49°28′04″N 24°26′26″E/49,467778 24,440556
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Powierzchnia |
7,1 km² |
| Populacja • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
+380 03435 |
| Kod pocztowy |
77011 |
Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 49°28′04″N 24°26′26″E/49,467778 24,440556
| |
Fraga (ukr. Фрага, trl. Fraga) – wieś na Ukrainie w rejonie rohatyńskim w obwodzie iwanofrankowskim, położona nad rzeką Świrż, 651 mieszkańców (2001), wymieniana w 1460[1]. Przez wieś przebiega ukraińska droga krajowa N09.
Nazwa prawdopodobnie pochodzi od łac. fraga - poziomki.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W I Rzeczypospolitej Fraga znajdowała się w województwie ruskim, należała do parafii katolickiej w Podkamieniu. Od I rozbioru w zaborze austriackim.
W II Rzeczypospolitej Fraga znajdowała się w powiecie rohatyńskim w województwie stanisławowskim do 1945[2] w Polsce.
Od 1939 włączona do ZSRR. Od 1948 do 1993 wieś nazywała się Jagodiwka ukr. Ягодівка.
Zbrodnie we Fradze[edytuj | edytuj kod]
19 lutego 1944 oddział UPA zamordował tutaj kilkudziesięciu Polaków (według różnych źródeł od 30[3] do co najmniej 45[4]), w tym dwóch zakonników: gwardiana i administratora parafii klasztoru bernardynów we Fradze o. Stanisława Szafrańca OFM (imię zakonne Joachim) i brata Antoniego Sałka OFM (imię zakonne Roch) oraz aspiranta do zakonu Euzebiusza Kamińskiego[5]. W tym samym czasie doszło do zbrodni UPA w sąsiednim Podkamieniu.
Zdaniem Komańskiego, Siekierki i Różańskiego w latach 1943-1944 nacjonaliści ukraińscy z Ukraińskiej Powstańczej Armii zamordowali we Fradze łącznie 66 Polaków[3].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
We wsi zachowana drewniana cerkiew greckokatolicka św. Mikołaja z 1933, pierwsza cerkiew wymienia w dokumentach w 1573[6].
Wizerunek Matki Boskiej Fraskiej[edytuj | edytuj kod]
Z Fragi pochodzi XVII w. wizerunek Matki Boskiej Fraskiej, który pierwotnie znajdował się na terenie kościoła i klasztoru bernardynów znajdującym się na wzgórzu Skała ukr. Скала[6]. W roku 1807 bernardyni byli zmuszeni opuścić Fragę przez rozporządzenie Gubernatorii Lwowskiej i przenieść się do Brzeżan. W końcu XIX wieku bernardyni wrócili do Fragi i odbudowali zaniedbany i zrujnowany klasztor. Niestety w lipcu roku 1944 kościół i klasztor bernardynów zostały wysadzone w powietrze, a około roku 1952 ruiny ostatecznie rozebrano. Obraz Matki Boskiej Fraskiej został przeniesiony do miejscowej cerkwi przez grekokatolickiego księdza[6]. Kopia wizerunku Fraskiej Madonny, wykonana w końcu XIX wieku w Brzeżanach obecnie znajduje się w kościele św. Antoniego z Padwy na Czerniakowie w Warszawie[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Фразька сільська рада Івано-Франківська область, Рогатинський район. Верховнa Радa України. [dostęp 2013-05-28]. (ukr.).
- ↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).
- ↑ a b Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Eugeniusz Różański, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie stanisławowskim 1939-1946, Wydanie I, ISBN 978-83-85865-13-1, ss. 393-394
- ↑ Damian Karol Markowski, W cieniu Wołynia. „Antypolska akcja” OUN i UPA w Galicji Wschodniej 1943-1945, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2023, ISBN 978-83-08-08166-2, s.136-137
- ↑ Ks. Józef Marecki, „Misterium Iniquitatis. Osoby duchowne i zakonne obrządku łacińskiego zamordowane przez ukraińskich nacjonalistów w latach 1939-1945”, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Krakowie, Kraków 2020, ISBN 978-83-956508-1-9 (IPN), ISBN 978-83-7643-184-0 (Wydawnictwo UNUM), ss. 346-348, 582-584, 654-657
- ↑ a b c Перенесення мощів Святого Миколи 1933. [dostęp 2013-05-28]. (ukr.).
- ↑ Kościół św. Antoniego, Warszawa (Czerniaków). Pomniki Sztuki. [dostęp 2013-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-29)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Fraga, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 400.
